بندرعباس
بندرعبّاس بزرگترین بندر ایران است که مرکز استان هرمزگان می باشد همچنین جزو کلانشهرهای ایران است که در جنوب ایران قرارگرفته است. بندرعباس، قطب اقتصادی ایران است. بندر شهید رجایی که در این شهر قرار دارد، بزرگترین بندر کانتینری ایران است. مجتمع بندری شهید رجایی و بندر شهید باهنر به‌عنوان نقطه اتکای اقتصاد ایران در جهت جابه‌جایی کالا و نیز وجود پالایشگاه‌های متعدد نفت و گاز، کارخانه‌ها بزرگ صنعتی مانند فولاد، آلومینیوم، روی و غیره،؛ بندرعباس را به شهری مهم در زمینه بازرگانی و صنعت کشور همچنین منطقه مبدل کرده‌است. بندرعباس به دلیل شرایط خاص خود همواره پذیرای مهمانان زیادی از اقصی نقاط ایران است و جمعیت این شهر در فصل‌های مختلف سال متفاوت است و همین شرایط موجب شده تا این شهر به یکی از مقصدهای گردشگری دریایی جنوب کشور تبدیل شود.
موقعیت جغرافیایی
شهرستان بندرعباس به عنوان مرکز استان هرمزگان که جنوبی‌ترین و یکی از استراتژیک ترین استان‌های ایران نیز محسوب می‌شود، در موقعیت شمالی تنگه هرمز قرار دارد. وسعت آن27316 کیلومتر مربع است. شهرستان بندرعباس از سمت شمال به شهرستان حاجی‌آباد و از سمت شرق به شهرستانهای میناب و رودان ازغرب به شهرستان بندر لنگه و از جنوب به خلیج فارس و جزیره قشم محدود می باشد. نزدیک‌ترین شهر به بندرعباس شهر قشم (مرکز جزیره قشم) با حدود ۲۸ کیلومتر و فاصله بندرعباس تا تهران ۱۲۸۱ کیلومتر است.
اقلیم
آب و هوای این شهر گرم و مرطوب است. به‌طور کلی در بندرعباس از نیمه آبان تا نیمه فروردین دارای آب‌وهوای مطبوعی است. ماه‌های اردیبهشت و خرداد هوا خشک، ماه‌های تیر تا مهر دارای آب و هوای مرطوب است. دمای هوای شهر بندرعباس در گرم‌ترین روزها به ۵۲ درجه سانتیگراد و در سردترین روزها به ۲درجه سانتیگراد می‌رسد. میانگین بارش بندرعباس در حدود ۲۰۰ میلی‌متر است.
در تقسیمات کنونی کشوری شهر بندرعباس مرکز استان هرمزگان و یکی از مهم‌ترین مراکز راهبردی و بازرگانی ایران در جوار خلیج فارس و دریای عمان است.
جمعیت
جمعیت بندرعباس را نمی‌توان به‌طور دقیق عنوان کرد زیرا از بومیان و مهاجرین تشکیل شده و تعداد مهاجرین بنا به فصول سال متغیر است اما به استناد نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت شهر بندرعباس ۵۲۶٬۶۴۸ نفر اعلام شده‌ است.
دین و مذهب
مردم بندرعباس اکثریت مسلمان و از پیروان مذاهب شیعه و سنی هستند. اهل سنت بیشتر در محله‌های اوزی‌ها، سورو و شغو (شهرک توحید) زندگی می‌کنند.
زبان
زبان اهالی بندرعباس بندری که یکی از گویش‌های پارسی کهن است که ویژگی‌های کهن را حفظ کرده‌است.
صنایع دستی
صنایع دستی بندرعباس، در میان مردم این شهر جایگاه ویژه ای دارد و به نوعی نشان دهنده ی آداب و رسوم و همچنین فرهنگ غنی مردم استان هرمزگان است. علاوه بر تعداد زیاد صنایع دستی با توجه به اقلیم آب و هوایی و قرار گرفتن در کنار دریا می توان تنوع بسیاری در این میان دید. مهمترین صنایع دستی هرمزگان به چند دسته تقسیم میشوند گروهی شامل هنرهایی است که توسط محصولات دریایی همچون صدف و ... آفریده می شوند. دسته ای دیگر مربوط به صنایعی مانند تور ماهیگیری و کشتی سازی و ... می شود و گروه دیگر مربوط به آراستن لباس های سنتی این منطقه است مانند گلابتون دوزی، شک بافی، خوس دوزی، بادله دوزی. همچنین خرسک بافی هم یکی دیگر از صنایع دستی شهر بندرعباس است که در این منطقه به چشم میخورد.
دیگر صنایع دستی معروف بندرعباس عبارتند از:
• حصیربافی
• سفالگری سنتی
• گلیم بافی
• لباس محلی
• شیریکی پیچ
• چادرشب بافی
• چنته بافی
شهر بندرعباس در سال 2019 از سوی یونسکو به عنوان شهر خلاق در زمینه صنایع دستی و هنرهای بومی و محلی انتخاب شده است. علاوه بر آن، شهرداری بندرعباس با انجام اقداماتی در حوزه شهر دوست‌دار کودک، موفق به کسب این عنوان از یونسکو شده است.
اماکن تاریخی
• عمارت کلاه فرنگی بندرعباس: قدیمی‌ترین بنای تاریخی بندرعباس است که بیش از سه قرن قدمت دارد و توسط هلندی‌ها ساخته شده‌است. این بنا در مجاورت اسکله قدیم بندرعباس رو به دریا و در بلوار طالقانی در محوطه حوزه علمیه قرار دارد.
• حمام گله‌داری: که به حمام شاه عباسی هم معروف بوده از پنج گنبد بزرگ و کوچک تشکیل شده و ازجمله بناهای دوره قاجاری در بندرعباس است. این بنا که در محله قلعه‌شاهی (اوزی‌ها) واقع شده به همت حاج احمد گله‌داری مرمت شده‌است.
• معبد هندوها: با معماری زیبا و منحصر به‌فردش یادگار حضور هندوهای مقیم بندرعباس در زمان قاجاریه است و با نام «بت گورن» هم شناخته می‌شود. این معبد در چهارراه برق مرکز شهر بندرعباس قرار دارد.
• خانه احمدی: یکی از آثار تاریخی دوره قاجاریه در بندرعباس بود که در فهرست آثار ملی ایران هم به ثبت رسیده بود. این بنا در سال ۱۳۹۶ از سوی مالکان آن تخریب شد.

جاذبه‌های طبیعی
• چشمه آب‌گرم گنو
این مجتمع تفریحی در فاصله ۳۴ کیلومتری از شمال‌شرقی بندرعباس قرار دارد. علاوه‌بر وجود چشمه آب‌گرم، شهربازی و مجتمع‌های گردشگری هم در این مجتمع ساخته شده تا گردشگرانی که به این منطقه می‌آیند از نظر امکانات رفاهی و تفریحی مشکلی نداشته باشند.
• کوه گنو، روستای سیاهو، هماگ _چشمه آب‌گرم گنو، چشمه آب‌گرم خورگو، چشمه آبگرم سرخاء، چشمه آبگرم کشکوئیه، چشمه آبگرم نیان، چشمه آبگرم چستانه، کوه ذرتو، تپه چاه لرد، قادهار، جنگل کوه شب، سیخوران، بنوزاکین، چشمه آبگرم باری، غار سرخاء، آبشار سرخاء، غار چلو، شهر فین، جنگل‌های کوهشاه، منطقه بخوان، چشمه آبگرم تیربوئیه (نزدیک شهر فین) و بنگلایان از جمله آثار جاذبه‌های طبیعی شهرستان بندرعباس هستند که در نزدیکی شهر بندرعباس قرار دارند.

• بادگیر منبر گپ: مربوط به اواخر دوره قاجار است و در حدفاصل چهارراه برق و بلوکی در مرکز شهر بندرعباس واقع شده‌است. این اثر در تاریخ ۱۰ دی ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۶۷۶۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
• حمام گپ: بزرگ‌ترین حمام تاریخی بندرعباس و مربوط به دوره قاجار است و در خیابان امام موسی صدر، نرسیده به چهار راه سازمان واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۶۴۹۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
• مجموعه آب انبارهای موزه: (برکه‌های باران) شامل شش برکه یا آب انبار مربوط به دوران صفویه‌است و در گذشته از منابع ذخیره آب شیرین در بندرعباس بوده و هر برکه دارای چهار دهانه اصلی برای برداشت آب است. این برکه‌ها که در تاریخ ۷ خرداد ۱۳۵۴ با شماره ثبت ۱۰۷۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده در فضای وسیعی در محله استمبیک در خیابان ۲۲ بهمن در پشت موزه خلیج فارس قرار دارد.
اماکن تفریحی
• ساحل سورو:
یکی از جاذبه‌های بندرعباس است که در ضلع غربی شهر قرار گرفته. سورو که یکی از قدیمی‌ترین محلات بندرعباس است خانه‌های قدیمی رو به دریا دارد و ساحل شنی آن یکی از بهترین مکان‌ها برای پیاده‌روی است.
• بوستان ساحلی سورو:
این بوستان در غربی‌ترین نقطه ساحلی بندرعباس قرار دارد و مسیر دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی و فضای بازی کودکان هم در آن تعبیه شده ‌است.
• پارک ساحلی غدیر:
محوطه آسفالت دارای یک پرچم ایران قابل مشاهده از تمامی نواحی ساحلی که از آن برای اسکیت سواری و برگزاری مراسمات مختلف استفاده می شود.
• بوستان‌های ساحلی دولت و ولایت
• پلاژ بانوان:
این پلاژ که در ساحل سورو قرار دارد علاوه بر امکان شنا در دریا، دارای استخر روباز، سالن بدنسازی، سالن تی آر ایکس، سالن ماساژ، حمام مغربی و غیره است.
• باغ پرندگان:
این باغ در در فاصله چهار کیلومتری جاده بندرعباس- میناب درون مجموعه بزرگ طبیعت (پارک جنگلی جهاد) قرار گرفته و متشکل از ۷ زون (۴زون مسقف و ۳ روباز) و ۲۵ قفس از گونه‌های مختلف پرندگان است.
• هوباد (آب‌گرم) چک‌چک:
این اثر طبیعی یک منطقه بکر دیدنی و گردشگری است که در حدود ۳ کیلومتری شمال شهر بندرعباس واقع شده‌است.
• موزه مردم‌شناسی خلیج‌فارس:
بزرگ‌ترین موزه هرمزگان است که در بلوار پاسداران محله ۲۲ بهمن قرار دارد و در آن علاوه بر اشیای تاریخی، بخش‌هایی از وقایع تاریخی و فرهنگ و سنت‌های استان هرمزگان همچون بازار سنتی، آزادسازی قلعه هرمز و شیوه صید و صیادی شبیه‌سازی شده‌است.
• موزه آب بندرعباس:
این موزه در محوطه شرکت آب منطقه‌ای هرمزگان واقع در منطقه گلشهر قرار دارد و در آن اشیاء و شیوه‌های مختلف حمل و به‌دست‌آوردن آب در هرمزگان همچون جهله، گراشی، خمره‌های سنگی، چاه و چرخ گاوی به نمایش گذاشته‌شده‌است.
• صید مشتا:
یکی از جاذبه‌های دیدنی بندرعباس شیوه صید مشتا است که با استفاده از جزر و مد انجام می‌شود. در این روش چوب‌هایی در ساحل کار گذاشته شده و با استفاده از تور حصاری ایجاد می‌شود، که هنگام بالا آمدن آب تعدادی آبزی وارد آن شده و با پایین رفتن آب، آبزیان داخل آن به وسیله صاحبان مشتاها صید می‌شوند.
• غذاهای محلی:
غذاهای دریایی همچون «هواری، قلیه‌ماهی و قلیه میگو» و میان ‌وعده‌های سنتی مثل «نان با سوراغ و مهیاوه یا نخود و باقله داغ» هم از جمله خوردنی‌هایی است که در سفر به بندرعباس نباید از دست داد.

مراکز تجاری
مجتمع‌های مدرن: سیتی‌سنتر، مگامال، ستاره‌جنوب، ستاره‌شهر، زیتون، ملکه آسمان‌ها، پردیس، نخیل، نیلی و ...
بازارهای قدیمی: بازار اوزی‌ها، بازار لاری‌ها و بازار قدیمی
مجتمع‌های تجاری سیتی سنتر، زیتون، ستاره جنوب، نیلی، ستاره شهر، پردیس الهیه جنوبی، مگامال سرو، رویال و پاسارگاد و ملکه آسمان‌ها و کارگزاری در کنار بازارهای سنتی مثل بازار اوزی‌ها، بازار لاری‌ها و بازار روز فعال هستند.
مراکز آموزشی و دانشگاهی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس
دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی بندرعباس به شرح ذیل است:
• دانشگاه هرمزگان
• دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان
• دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس
• دانشگاه صنعتی امیرکبیر واحد بندرعباس
• دانشگاه مذاهب اسلامی شعبه بندرعباس
• دانشگاه جامع علمی کاربردی استان هرمزگان
• دانشگاه پیام نور واحد بندرعباس
• آموزشکده فنی شهید کرانی بندرعباس
• آموزشکده فنی و حرفه‌ای سماء بندرعباس
• آموزشکده فنی و حرفه‌ای فاطمیه بندرعباس
• مرکز تربیت معلم شهید باهنر
• مرکز تربیت معلم فاطمه‌الزهرا
• مرکز تربیت معلم حضرت زینب
• مرکز آموزش ضمن خدمت شهید بهشتی بندرعباس

ترابری و مسافربری
فرودگاه
فرودگاه بین‌المللی بندرعباس که در شرق شهر قرار گرفته یکی از فرودگاه‌های پررفت‌وآمد کشور است روزانه پروازهای بسیاری به مقاصد داخلی و خارجی در آن آن انجام می‌شود. مقصد پروازهای بین‌المللی این فرودگاه دبی و جده (در زمان حج) است پروازهای داخلی نیز در مسیرهای بندرعباس به تهران، کیش، ابوموسی، چابهار، اصفهان، یزد، شیراز، رشت، مشهد، اهواز، کرمانشاه، ساری، تبریز و ... انجام می‌شود.
از سال ۱۳۴۶ تا سال ۱۳۴۹ فرودگاه بندرعباس به محل دیگری که در بلوار جمهوری اسلامی ـ که هم‌اکنون به نام محله فرودگاه قدیم مشهور است و بخشی از بیمارستان شهید محمدی در آن واقع شده - انتقال یافت. کار ساخت فرودگاه کنونی که در سال ۱۳۴۹ ساخت باند آن به اتمام رسیده بود در سال ۱۳۵۰ پس از تکمیل پایانه و نصب کامل دستگاه‌های ناوبری این فرودگاه رسماً افتتاح شد.
پایانه مسافربری
پایانه مسافربری خلیج فارس تنها پایانه مسافربری اتوبوسی شهر بندرعباس است که در محله نخل‌ناخدا و در بلوار خلیج‌فارس قرار دارد. روزانه از پایانه سفرهای متعددی به شهرهای مختلف کشور انجام می‌شود.
شبکه راه‌آهن
راه‌آهن از دیگر محورهای ارتباطی که از نظر حجم مسافر و ترابری کالا به کلیه نقاط ایران درصد بالایی را به خود اختصاص داده‌است. از شهر بندرعباس روزانه چندین قطار مسافری و باری به مقصد تهران حرکت می‌کند. در طول هفته قطارهای دیگری هم به مقصد اصفهان و مشهد ویزدهم مسافرین را جابجا می‌کند.
پایانه سفرهای دریایی
بندر شهید حقانی بندرعباس بزرگ‌ترین پایانه مسافری دریایی ایران محسوب می‌شود که با ۴۰ فروند شناور استاندارد و پیشرفته و ظرفیت جابجایی همزمان افزون بر چهار هزار نفر را برای سفرهای دریایی دارد. شناورها از این بندر به جزایر قشم، هرمز و لارک رفت‌وآمد می‌کنند.